Pieniądze w firmie są jak krew w żyłach człowieka i zapewniają prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Jeśli zabraknie życiodajnych składników, zaczynają pojawiać się dolegliwości oraz choroby, które mogą doprowadzić do śmierci. Jak zatem sterować zasobami finansowymi, aby Twój biznes był w dobrej kondycji?
Spis treści
Co to jest płynność finansowa?
Definicja płynności finansowej może mieć nieco inne znaczenie dla większych firm i różnić się od tego, jak rozumieją ją mikroprzedsiębiorcy. W pierwszym wypadku płynność finansowa to zdolność do terminowego regulowania zobowiązań bieżących i krótkoterminowych w stosunku do pracowników, kontrahentów oraz organów podatkowych.
| Czy wiesz, że…? Zobowiązania – to wszystkie wydatki, które musisz ponieść, aby Twoja firma zachowała ciągłość działania. Najczęściej to rachunki np. za prąd czy wynajem lokalu i faktury od kontrahentów.Należności – to wszystkie pieniądze, które kontrahenci powinni wpłacić na rachunek Twojej firmy. W tej grupie znajdują się np. faktury wystawiane za Twoje usługi lub towary. |
Mikroprzedsiębiorca brak płynności finansowej może rozumieć jako istnienie zatorów płatniczych. Oznacza to, że kontrahenci nie płacą w terminie za wystawione faktury. W efekcie firma nie ma pieniędzy, aby zapłacić pracownikom czy organom podatkowym. Takiego przedsiębiorcy czasami nie stać, aby zapłacić sobie za wykonaną pracę.
Czynniki wpływające na płynność finansową to m.in.:
- Płynność i struktura bieżących aktywów obrotowych – dostępne w firmie pieniądze umożliwiające obrót, np. zakupy materiałów do produkcji.
- Poziom ogólnego zadłużenia firmy – ilość rachunków, które masz do zapłacenia.
- Udział zobowiązań bieżących w ogólnym zadłużeniu – ilość bieżących rachunków i innych obciążeń w porównaniu z całym zadłużeniem firmy.
- Struktura czasowa bieżących zobowiązań terminowych i przeterminowanych – terminowość spływu należności oraz ilość przeterminowanych faktur, czyli pieniędzy, na które czekasz.
Zatory płatnicze czasem są niezależne od Twojej firmy. Może mieć na nie wpływ gospodarka, czyli czynniki makroekonomiczne. Dla przykładu to rosnąca inflacja, podwyżki stóp procentowych czy regulacje prawno-podatkowe, które odciskają swoje piętno na przedsiębiorstwie.
Płynność finansowa zależy także od czynników mikroekonomicznych. W tym wypadku to sposób, w jaki zarządzasz płynnością finansową, lub zdarzenia losowe, np. pożar hali produkcyjnej. Wszystko to wpływa na obrót pieniędzmi.
Czym jest analiza płynności finansowej?
Regularne profilaktyczne wizyty u lekarza pomagają stwierdzić, czy jesteś zdrowy, czy raczej dzieje się coś złego. Wyniki badania poddane analizie mogą ujawnić, że np. z Twoim cholesterolem nie jest za dobrze. To stymuluje do działania i rozwiązania problemu. W takiej sytuacji zaczynasz zmieniać swój tryb życia, aby uniknąć niebezpiecznej miażdżycy lub innych chorób.
| Czy wiesz, że…? Zatory płatnicze to problem, który dotyka wszystkie firmy. Ministerstwo Rozwoju i Technologii szacuje, że od 80% do 90% przedsiębiorców przynajmniej raz nie otrzymało zapłaty od kontrahentów w ustalonym terminie. |
Podobnie sytuacja wygląda z oceną analizy płynności finansowej. Pierwsze niepokojące objawy możesz zdiagnozować osobiście. Jeśli chcesz mieć pewność co do wyników badań, poproś o pomoc specjalistów, np. Twoje biuro rachunkowe.
Dwa ujęcia analizy płynności finansowej:
- Dynamiczne – płynność określasz na podstawie wskaźników przepływów pieniężnych w określonym przedziale czasowym. Weryfikujesz sytuację w firmie na podstawie rachunku przepływów pieniężnych. To np. ocena KPiR (Książki Przychodów i Rozchodów) lub bilansu firmy za miniony rok.
- Statyczne – oceniasz płynność w krótkiej perspektywie, czyli do tzw. dnia bilansowego – dnia, na który zostało przygotowanie sprawozdanie finansowe (najczęściej to 31 grudnia, gdy rok obrotowy jest rokiem kalendarzowym). Sytuację w firmie weryfikujesz na podstawie rachunku zysków i strat.
W większości przypadków przedsiębiorcy tylko pobieżnie sprawdzają swoje dokumenty finansowe. Księgowy rozlicza rok, dane trafiają do Urzędu Skarbowego, a na koniec do firmowego archiwum. Warto zerknąć na pewne liczby, aby ocenić, czy Twój biznes ma się dobrze.
Nawet jeśli nic Cię nie boli, nie oznacza to, że wszystko jest w porządku. Profilaktyka pomaga dostrzec problemy na wczesnym stadium ich rozwoju, a to bezcenna wiedza. W ocenie „zdrowia” Twojego biznesu pomogą trzy wskaźniki.
Jakie wskaźniki finansowe dobrze znać?
Jeśli interesują Cię zagadnienia finansowe, to wiesz, że wyniki firmy można prześwietlić pod wieloma różnymi kątami. Z drugiej strony, jeżeli zwracasz uwagę tylko na zysk lub stratę, wiedz, że warto sprawdzić jeszcze trzy inne wskaźniki.
| Czy wiesz, że…? Instytut Keralla Research podaje, że w 2022 roku 20% przedsiębiorców liczy się z ryzykiem bankructwa. Główną przyczyną upadłości jest ryzyko braku płynności. |
Wskaźnik bieżącej płynności finansowej
Informacje o zdolności Twojego przedsiębiorstwa do regulowania krótkoterminowych zobowiązań przy użyciu bieżących środków obrotowych zapewnia wskaźnik bieżącej płynności finansowej. Inaczej mówiąc, to sprawdzenie, czy wpływy z faktur od kontrahentów umożliwiają Twojej firmie uregulowanie wszystkich swoich rachunków.
Obliczenia: bieżące aktywa obrotowe / zobowiązania krótkoterminowe (pasywa bieżące)
Wynik powinien mieścić się w przedziale: 1,2–2
Jeśli wynik wynosi mniej niż 1,2, może to oznaczać, że firma ma problemy z terminowym regulowaniem zobowiązań. Czasami to także skutek dynamicznego rozwoju przedsiębiorstwa i związany jest z dużymi nakładami na inwestycje. Rezultat powyżej 2 oznacza, że przedsiębiorstwo ma za dużo zapasów lub niezainwestowanych środków, np. gotówki, która leży bezczynnie na koncie.
Wskaźnik przyśpieszonej płynności finansowej
Do wskaźnika przyśpieszonej płynności finansowej bierze się tylko te aktywa obrotowe, które mają wyższy poziom płynności (należności krótkoterminowe), oraz inwestycje. W obliczeniach pomija się towary w produkcji i zapasy.
Obliczenia: (aktywa obrotowe – zapasy) / bieżące zobowiązania krótkoterminowe
Wynik powinien mieścić się w przedziale: 1,2–2.
Rezultat poniżej 1,2 oznacza zagrożenie utraty płynności, jeśli firma nie sprzeda części swoich aktywów rzeczowych. Jest to wynik np. nieprawidłowego zarządzania budżetem lub zaległości w spłacie kredytów. Wysoka wartość wskaźnika może oznaczać zalegające zapasy w magazynie.
Wskaźnik natychmiastowej płynności finansowej
Obliczenie wskaźnika natychmiastowej płynności finansowej pokazuje, w jakim stopniu firma jest w stanie regulować swoje zobowiązania bieżące przy pomocy dostępnych środków (gotówki).
Obliczenia: gotówka i jej ekwiwalenty / bieżące zobowiązania krótkoterminowe
Wynik powinien mieścić się w przedziale: 0,1–0,2.
Analogicznie do wcześniejszych wskaźników – wynik mniejszy od wskazanego zakresu oznacza, że możliwości finansowe są zbyt małe, a wyższy pokazuje niewykorzystane rezerwy.
Jakie są konsekwencje utraty płynności finansowej?
W European Payment Report za 2021 r. można przeczytać, że 50% polskich firm musiało zgodzić się na wydłużenie okresu płatności swoim kontrahentom. Powód? Przede wszystkim chęć utrzymania pozytywnych relacji biznesowych. Skutek? W przypadku 37% firm z sektora MŚP zatory płatnicze ograniczyły rozwój biznesu, a w przypadku 25% przedsiębiorstw doprowadziły do wstrzymania wdrożenia innowacji.
Konsekwencje utraty płynności finansowej:
- rezygnacja kontrahentów ze współpracy;
- odejście pracowników z firmy;
- utrata zdolności kredytowej;
- problemy z bieżącym działaniem firmy,
- wstrzymanie rozwoju przedsiębiorstwa,
- mniejsza elastyczność decyzji,
- bankructwo.
Problemy w firmie nie zawsze pojawiają się nagle. Często to kwestia braku profilaktyki, czyli regularnej oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Liczby są w stanie powiedzieć więcej, niż może Ci się wydawać. Tak jak warto odwiedzać regularnie lekarza, tak dobrym nawykiem jest systematyczna kontrola wskaźników finansowych.
Jak zarządzać płynnością w firmie?
Jeśli chcesz uniknąć zatorów płatniczych, pomyśl nad stworzeniem planu finansowego. Uwzględnij także przewidywane przychody i koszty, które mogą pojawić się w najbliższym czasie. Dobrze, jeśli dysponujesz tzw. buforem na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń. Warto mieć oszczędności, ale nie należy zamrażać zbyt dużej części kapitału.
Sposoby na sprawne zarządzanie płynnością firmy:
- Kontrola płatności za faktury – pilnuj terminów i przypominaj się kontrahentom ws. płatności. Często wystarczy SMS lub e-mail, a z obecną technologią możliwe są automatyczne przypomnienia. Dostajesz je np. od operatora internetu i telewizji.
- Weryfikuj potencjalnych kontrahentów – czasami wystarczy sprawdzić KRS, CEIDG lub białą listę podatników VAT, aby upewnić się, że firma faktycznie działa. Warto sprawdzić rejestr dłużników, a nawet zajrzeć na stronę internetową kontrahenta, żeby sprawdzić, z kim masz do czynienia.
Chłodna ocena finansów firmy oraz weryfikacja kontrahentów są bardzo przydatne. Ułatwiają zachowanie płynności finansowej i unikanie potencjalnych zatorów płatniczych ze strony niewypłacalnych klientów. W ocenie tych ostatnich pomogą np. rządowe bazy danych lub informacje z wywiadowni gospodarczych.
Jak poprawić płynność finansową w firmie?
Kiedy diagnoza okazuje się przeciętna lub wręcz zła, trzeba zacząć działać. W takiej sytuacji przydaje się wspomniany plan finansowy, który warto zestawić z kilkoma zalecanymi działaniami.
Poniżej znajdują się najpopularniejsze sposoby poprawy płynności finansowej, które mogą pomóc Twojej firmie. Oczywiście należy przy tym pamiętać, że każda sytuacja jest indywidualna i do każdego przypadku należy podejść nieco inaczej.
| Czy wiesz, że…? Instytut Keralla Research podaje, że zatory płatnicze są najbardziej widoczne w branży budowlanej. Co dziesiąta firma otrzymuje płatności po czasie, a połowa przedsiębiorców podaje, że 25% kontrahentów w ostatnim kwartale w ogóle im nie zapłaciła. |
Jak poprawić płynność finansową?
- Restrukturyzacja firmy – może się wiązać m.in. z redukcją wynagrodzeń, optymalizacją procesów produkcyjnych, zmniejszeniem poziomu zatrudnienia. To także sprzedaż części majątku firmy lub znalezienie inwestora.
- Obniżenie poziomu zapasów – sprzedaż nadmiau surowców i towarów, które zalegają na magazynie, pozwoli odmrozić środki.
- Finansowanie społecznościowe – crowdfunding pożyczkowy pomoże pozbyć się bieżących zobowiązań. To rozwiązanie sprawdzi się, gdy np. bank odmówi Ci finansowania.
- Leasing – niskim udziałem własnym możesz wprowadzić do firmy nowe środki trwałe, czyli np. potrzebne urządzenia. Jeśli pomoże Ci to zmodernizować linię produkcyjną i przyniesie dodatkowe zyski, warto pomyśleć o takim rozwiązaniu.
- Faktoring – to narzędzie, które pomoże usunąć zatory płatnicze. Dzięki temu pieniądze z faktur dostaniesz krótko po ich wystawieniu.
Sposób, w jaki zarządzasz pieniędzmi, wpływa właściwie na każdy aspekt Twojej działalności. Nie musisz mieć wykształcenia kierunkowego, aby nauczyć się weryfikacji i interpretacji kilku wskaźników.
Bez płynności finansowej nie stworzysz zdrowego biznesu
W artykule znajduje się kilka analogii do zagadnień medycznych. Krew to synonim pieniądza, a ciało to biznes. Organizm może napotkać na wewnętrzne i zewnętrzne problemy. Na pierwsze masz wpływ, ale na drugie już nie. Jednak na wyzwania z zewnątrz da się zareagować. Od Twojej decyzji zależy, czy firma będzie rozwijała się dalej, czy zakończysz działalność.
W tej nierównej walce stracisz wiele krwi, czyli pieniędzy. Może się też zdarzyć, że kontrahenci i banki się od Ciebie odwrócą. Jednak bez funduszy trudno stawiać czoła wyzwaniom. W takiej sytuacji warto postawić np. na finansowanie społecznościowe. Pieniądze szybko wpłyną na firmowe konto, a to pozwoli pozbyć Ci się wielu problemów i przetrwać trudniejszy okres.
Chcesz wiedzieć, jak wygląda crowdfunding pożyczkowy? Skontaktuj się z nami.
