Prowadzenie działalności gospodarczej, czyli praca „na swoim” to możliwość swobodnego gospodarowania czasem i pieniędzmi. Jednocześnie ciąży nad Tobą spora odpowiedzialność za wszelkie niepowodzenia. Wiele osób boi się porażki, ale tutaj pomocną dłoń wyciąga rząd, który wprowadził tzw. Konstytucję Biznesu. Jak wygląda w praktyce działalność bez rejestracji?
Spis treści
- Najważniejsze informacje o działalności gospodarczej
- Czy można prowadzić działalność bez rejestracji?
- Jak długo można prowadzić działalność bez rejestracji?
- Składki ZUS w niezarejestrowanej działalności
- Działalność bez rejestracji a podatek dochodowy
- Nie potrzebujesz biura rachunkowego
- Nie potrzebujesz kasy fiskalnej
- Działalność bez rejestracji – jak zacząć?
- Spróbuj!
Najważniejsze informacje o działalności gospodarczej
Biznes, firma, praca na własny rachunek to inne określenia działalności gospodarczej. Definicja w Ustawie o Swobodzie Działalności Gospodarczej podaje, że jest to: „zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły”.
Czy wiesz, że…?
Z danych Centralnego Ośrodka Informacji Gospodarczej wynika, że od stycznia do czerwca 2022 roku powstało w Polsce 190 556 firm.
Działalność gospodarcza nastawiona jest na zysk, a zadania wykonujesz we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. To oznacza, że ponosisz ryzyko gospodarcze związane z prowadzeniem firmy.
Obowiązujące przepisy dają możliwość prowadzenia niezarejestrowanej działalności bez konieczności załatwiania formalności w ZUS-ie i innych urzędach. Istnieje jednak konieczność spełnienia określonych wymagań, aby móc skorzystać z tego przywileju.
Czy można prowadzić działalność bez rejestracji?
W Polskim prawie od 30 kwietnia 2018 roku istnieje przepis potwierdzający, że można prowadzić działalność bez rejestracji. Znajduje się w art. 5 ust. 1 Prawa przedsiębiorców.
Art. 5 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców:
Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
Warto zaznaczyć, że przepis nie dotyczy grupy firm, których prowadzenie wiąże się z koniecznością posiadania koncesji, licencji lub pozwoleń. Nie możesz więc założyć linii lotniczej lub handlować materiałami wybuchowymi, amunicją i bronią bez uprawnień. Ponadto nie można prowadzić niezarejestrowanej działalności w formie spółki cywilnej.
Działalność bez rejestracji to nic innego jak wykonywanie czynności na własny rachunek, ale w rozumieniu przepisów nie jest to działalność gospodarcza.
Jak długo można prowadzić działalność bez rejestracji?
Konieczność rejestracji firmy pojawia się w momencie, gdy nie uda Ci się spełnić wszystkich wspomnianych wcześniej warunków. W sytuacji, gdy rozpoczynasz prowadzenie biznesu bez jego zaewidencjonowania i uzyskasz w danym miesiącu przychód wyższy od połowy kwoty minimalnego wynagrodzenia, pojawia się obowiązek zarejestrowania firmy w CEIDG. Masz na to siedem dni, liczonych od dnia, w którym przekroczyłeś limit przychodów.
Poza zgłoszeniem do CEIDG należy dopełnić pozostałych formalności, które są niezbędne przy zakładaniu działalności gospodarczej. Jeśli nie zarejestrujesz firmy w ustalonym czasie, to konsekwencjami mogą być kara grzywny, a nawet pozbawienie wolności. Jednocześnie pojawia się konieczność zapłaty zaległego podatku i składek do ZUS-u wraz z odsetkami.
Jak długo można prowadzić działalność bez rejestracji? Wszystko zależy od spełnienia warunków określonych w ustawie. Jeśli w wolnych chwilach tworzysz glinianą zastawę, którą następnie sprzedajesz, ale nie przekraczasz określonej kwoty, to możesz prowadzić firmę przez bardzo długi okres.
Składki ZUS w niezarejestrowanej działalności
Działalność bez rejestracji nie wymaga odprowadzania składek do ZUS-u! To bardzo dobra wiadomość dla przedsiębiorców, którzy rozpoczynają biznes lub dorabiają jak w przypadku wspomnianego rękodzieła. Co więcej, przedsiębiorcy są zwolnieni z płacenia składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz na Fundusz Pracy.
Brak konieczności płacenia składek ZUS daje znaczne oszczędności, gdyż koszt samej składki zdrowotnej wynosił dotychczas 300 zł miesięcznie. W momencie, gdy uzyskasz przychód na poziomie 1000 zł, musiałbyś oddać do ZUS-u prawie ⅓ miesięcznych zarobków. Działalność bez rejestracji zwalnia Cię z tego obowiązku, a to duży atut.
Aktualne stawki składki zdrowotnej: Informacja w sprawie podstawy wymiaru składki oraz kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne w 2022 r. dla niektórych grup ubezpieczonych.
Prowadzenie firmy bez odprowadzania składek to Twój wybór. Pamiętaj jednak, że w konsekwencji nie płacisz składek emerytalnych, nie masz ubezpieczenia zdrowotnego uprawniającego do korzystania ze świadczeń w ramach NFZ oraz nie możesz zgłosić się po ubezpieczenie chorobowe gwarantujące zasiłek w momencie choroby lub macierzyństwa. Należy zauważyć, że wiele z tych usług można wykupić indywidualnie w prywatnych firmach, ale także w ramach NFZ.
Działalność bez rejestracji a podatek dochodowy
Prowadzenie działalności bez ewidencji nie zwalnia z opłacania podatku dochodowego. Zarobek podlega opodatkowaniu, którego stawka od 1 lipca 2022 roku wynosi 12% lub 32% po przekroczeniu pierwszego progu podatkowego. Wynika to z przepisów, które nakazują sumowanie przychodów z działalności niezarejestrowanej z pozostałymi przychodami np. z tytułu umowy o pracę.
Prowadząc działalność bez rejestracji, zapłacisz podatek dopiero po zakończeniu roku podatkowego. W ramach formalności należy złożyć deklarację PIT-36, która dotyczy osób opłacających podatek samodzielnie.
Działalność bez rejestracji nie wymaga ponoszenia podatku VAT. W tej sytuacji obejmuje Cię zwolnienie przedmiotowe na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z nim firma jest zwolniona z podatku, jeśli wartość sprzedaży nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł.
Firma, która świadczy usługi lub sprzedaje towary nieobjęte obowiązkiem ponoszenia podatku VAT, nie musi go płacić.
Nie potrzebujesz biura rachunkowego
Działalność nierejestrowana nie wymaga prowadzenia skomplikowanej księgowości. Wystarczy uproszczona ewidencja sprzedaży w formie papierowej lub elektronicznej. Zadanie jest proste i polega na wprowadzaniu sprzedaży na dany dzień. Najlepiej zrobić to na koniec danego dnia lub uzupełnić zbiorczo, gdy wiesz, że w miesiącu sprzedałeś np. tylko jeden produkt.
Uproszczona ewidencja pozwoli Ci kontrolować wysokość przychodów i ułatwi Ci obliczenie jego wysokości w danym miesiącu. W ten sposób będziesz kontrolować, czy nie przekroczyłeś progu przychodów uprawniającego do prowadzenia działalności nierejestrowanej.
Prawo nie wymaga od Ciebie ewidencji w specjalny sposób. Na dobrą sprawę wystarczy wygodna tabelka w Excelu.
Nie potrzebujesz kasy fiskalnej
Działalność bez rejestracji nie wymaga posiadania kasy fiskalnej. Obowiązek jej zakupu pojawia się, gdy Twój roczny dochód przekroczy kwotę 20 000 zł, ale wówczas nie mógłbyś prowadzić firmy bez ewidencji.
Uwaga! Istnieją wyjątki od tej reguły. W Rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji wskazano rodzaje działalności, które obligatoryjnie muszą mieć kasę rejestrującą. Wśród nich są np. usługi fryzjerskie czy przewóz osób.
Działalność bez rejestracji – jak zacząć?
Masz pomysł na biznes? Zacznij działać. Wystarczy, że stworzysz arkusz kalkulacyjny i rozpoczniesz sprzedaż towarów lub usług. Pamiętaj jednak, że musisz wystawiać rachunki. Każdy powinien mieć datę wystawienia, nazwę sprzedawcy oraz kupującego, a także nazwę usługi/produktu i kwotę do zapłaty.
Prowadząc firmę nieewidencjonowaną, ponosisz odpowiedzialność cywilną. Ktoś musi wziąć na siebie ciężar decyzji i ich konsekwencji. Jeśli nabywca nie będzie zadowolony z glinianej czarki do herbaty, może chcieć ją zwrócić. Zapoznaj się z prawami konsumentów, bo jesteś zobowiązany do ich przestrzegania.
Działalność bez rejestracji – jak zacząć? Potrzebujesz pomysłu, dobrych chęci i samozaparcia. Twoja „firma na próbę” lub dodatkowe zajęcia mogą przekształcić się w dochodowy biznes, który będzie wymagał rejestracji, a z pewnością środków na rozwój. W tym drugim aspekcie z pewnością pomoże crowdfunding pożyczkowy, który zapewni odpowiednie finansowanie.
Spróbuj!
Masz pomysł, który wydaje Ci się, że przyniesie potencjalne zyski? Może masz zdolności manualne? Tworzysz, malujesz lub piszesz i chcesz sprzedawać swoje dzieła? „Firma na próbę”, czyli działalność bez rejestracji to dobry sposób, aby przekonać się o swoim potencjale lub dorobić.
Wraz z rozwojem biznesu pojawia się konieczność zalegalizowania firmy zgodnie z obowiązującymi wymogami. Przydadzą się tu dodatkowe środki, a to zapewni finansowanie społecznościowe. Spróbuj swoich szans!
