Przedsiębiorcy wybierają różne sposoby prowadzenia działalności. Zdarza się, że budują je od podstaw według własnego pomysłu i latami kreują własną markę. Innym razem sięgają po gotowe rozwiązania biznesowe. Ten sposób to franczyza. Na czy polega?
Spis treści
Franczyza, czyli gotowy pomysł na biznes
W języku angielskim „franchising”, po francusku „franchise”, a po polsku „franczyza” to terminy określające gotową koncepcję biznesową. Model jest powtarzalny, skalowalny, a przede wszystkim dochodowy dla franczyzobiorcy, czyli osoby prowadzącej własną działalność pod marką przedsiębiorstwa, z którym współpracuje. Jak to wygląda w praktyce?
Jak działa franczyza?
Franczyza to koncepcja, a zarazem długoterminowe, odpłatne udzielenie franczyzobiorcy pozwolenia, licencji, zgody na oferowanie produktów lub świadczenie usług w imieniu franczyzodawcy oraz używanie jego nazwy handlowej, znaku towarowego, loga firmy, a także stosowanie przyjętych przez niego cen. – Magdalena Stawicka „Franczyza droga do sukcesu”.
Z pewnością znasz takie marki jak McDonald’s, Żabka, Play czy PKO BP. Firmy te działają w modelu franczyzy, czyli dają swoim partnerom biznesowym możliwość prowadzenia firmy pod swoją marką. Jeśli jednak chcesz prowadzić własną restaurację, punkt bankowy czy sklep, to musisz spełnić określone warunki.
Franczyza to przetestowany i sprawdzony przez franczyzodawcę system sprzedaży produktów i usług. Współpraca zakłada nieustanny kontakt pomiędzy Twoją firmą a właścicielem marki. Choć prawnie i finansowo jesteście odrębnymi podmiotami, to franczyzodawca może, w ramach umowy, wymagać pewnych działań w biznesie. Dotyczy to np. zamawiania określonej partii towaru, zatowarowania przed ogłoszeniem promocji czy partycypacji w kosztach rebrandingu lokalu.
Franczyza to pomysł dla leniwych?
Spotkać można złośliwe głosy, że franczyza to pomysł na biznes dla osób, które nie mają żadnego własnego pomysłu. Oczywiście to nie prawda. Choć zdarzają się takie przypadki, to istnieje wiele firm, które nie mogłyby działać w określonej branży, gdyby nie franczyza.
Założenie firmy telekomunikacyjnej lub banku wiąże się z ogromnymi nakładami finansowymi. Zwykle ciężko je wygospodarować na początku swojej drogi biznesowej. Skorzystanie z franczyzy umożliwia szybkie rozpoczęcie działalności w obszarze, który Cię interesuje. Nakłady (licencja i opłaty, ale o tym później) są znacznie niższe niż przy budowie marki od podstaw, dlatego też dużo łatwiej zgromadzić potrzebne środki. Pomóc w tym może np. crowdfunding pożyczkowy, ale istnieją także inne rozwiązania.
Franczyza nie jest pomysłem dla leniwych, ale szansą na wejście do konkretnej, często trudnodostępnej, branży. Co więcej, Twój partner biznesowy doskonale wie, jak skalować swoją działalność. Jeśli zechcesz otworzyć nowy sklep, punkt obsługi klienta lub restaurację, to możesz liczyć na wsparcie doświadczonego franczyzodawcy, a to wartość bezcenna.
Jak działa franczyza i na czym polega?
Współpraca z takimi markami jak Alior Bank czy McDonald’s wiąże się z pewnymi obowiązkami. Franczyzodawca narzuca zasady prowadzenia biznesu na podstawie wypracowanej koncepcji współpracy. W tym wypadku mówi się o tzw. pakiecie franczyzowym.
Na pakiet franczyzowy składa się:
- podręcznik operacyjny;
- know-how;
- marka (znak towarowy);
- wsparcie franczyzodawcy.
W podręczniku znajdziesz wszystkie zasady i warunki współpracy. Know-how franczyzodawcy to bezcenne, często poufne informacje, które są wynikiem zgromadzonych przez franczyzodawcę doświadczeń i wiedzy o tym, jak prowadzić biznes. Rozpoznawalna marka daje Ci przewagę nad konkurencją, ponieważ klienci wiedzą, czego mogą się spodziewać, a to napędza popyt. Wsparcie doświadczonego partnera to bezcenna wartość, która stymuluje rozwój Twojej działalności.
Franczyza to bardziej wędka niż ryba
Prowadząc biznes franczyzowy, dostajesz wartościową wiedzę i możliwość posługiwania się nazwą i logo znanej marki. Jednak nie jest to jednoznaczne z sukcesem. Wiele zależy od Twojego zaangażowania, podejścia do prowadzenia biznesu i celów.
Wyobraź sobie, że jesteś dzieckiem. Dostajesz rower, ochraniacze, kask i opiekę rodzica, ale to Ty wkładasz wysiłek w naukę, pedałowanie i utrzymanie równowagi. Z czasem jesteś w stanie wybrać się na dłuższe i bardziej wymagające trasy, a nawet nauczysz się nowych trików. Pamiętaj jednak, że nikt nie pojedzie za Ciebie. Z franczyzą jest bardzo podobnie.
Franczyza a ryzyko
Nie ma idealnych pomysłów i rozwiązań, które gwarantują sukces. Jeśli tak ktoś Ci przedstawia swoją ideę biznesu, to prawdopodobnie chce Cię oszukać. Nawet franczyza znanej marki może skończyć się niepowodzeniem. Dlatego tego typu inwestycję warto sprawdzić nie tylko na papierze, ale także w realiach rynkowych. Twój przyszły biznes powinien być przede wszystkim dochodowy.
Samo testowanie pomysłu na biznes to proces, który wymaga analizy przynajmniej dwóch pełnych okresów i punktów znajdujących się w różnych lokalizacjach. Decydując się np. na franczyzę Żabki czy PLAY-a masz pewność, że franczyzodawca wykonał tę pracę za Ciebie. Pamiętaj jednak, że nie każdy potencjalny partner biznesowy musi nim ostatecznie zostać.
Franczyza – jaki biznes wybrać?
Postaw na biznes, który Cię naturalnie interesuje lub masz związane z nim doświadczenie. Dla kogoś świetnym sposobem może być prowadzenie popularnej sieciówki pizzerii DaGrasso, a ktoś inny będzie lepiej się czuł w świecie finansów i postawi na Dom Ubezpieczeniowy SPECTRUM.
Nie można zapomnieć o pieniądzach, które potrzebne są na start. Do rozpoczęcia współpracy z Żabką będziesz potrzebować zaledwie 5000 zł. Jest to jedna z najniższych kwot wkładu własnego w ramach franczyzy w Polsce, umożliwiająca Ci otwarcie biznesu. Z drugiej strony skali jest, chociażby McDonald’s, gdzie próg wejścia to minimum 1,8 mln zł plus 45 tys. dolarów opłaty licencyjnej, a zaopatrzenie to kolejne 50 tys. zł.
Decydując się na franczyzę, postaw na sprawdzone biznesy. Nowa firma, która ma 10 placówek w całej Polsce, może się rozwinąć do poziomu Biedronki czy Dino, ale nie musi. Im młodszy franczyzodawca, tym wyższe ryzyko, ale i szansa na przetarcie szlaków i szybki wzrost. Jeśli jednak wolisz coś bardziej stabilnego i przewidywalnego, postaw na sprawdzonych i znanych partnerów.
Jak sfinansować franczyzę?
Jednym z pomysłów finansowanie biznesu jest crowdfunding pożyczkowy. Rozwiązanie to sprawdzi się w przypadku osób, które nie prowadziły dotychczas żadnej działalności, a więc nie mają historii kredytowej w banku. Może się zdarzyć, że spłata przeszłych zobowiązań nie szła Ci najlepiej, co rzutuje na scoring banku. W przypadku crowdfundingu pożyczkowego jest inaczej, a na pewno wygodniej.
Składasz wniosek o pożyczkę w ramach crowdfundingu na interesującą Cię kwotę. Szybki proces weryfikacji i przechodzisz do rzeczy. Co ciekawe, po wysłaniu aplikacji otrzymujesz propozycje od różnych pożyczkodawców. Oznacza to, że sam decydujesz, jakie rozwiązanie będzie dla Ciebie najlepsze.
W banku lub firmach oferujących „chwilówki” dostaniesz tylko jedną ofertę. Crowdfunding daje Ci więcej możliwości. W miarę budowania Twojej biznesowej reputację, z czasem będziesz mógł liczyć na coraz lepsze oferty. To duża zaleta i solidne wsparcie w prowadzeniu biznesu, ale skąd jeszcze można pozyskać pieniądze na start?
Jak sfinansować franczyzę?
Popularne źródła finansowania wkładu własnego, potrzebnego do rozpoczęcia działalności w ramach franczyzy, to:
- oszczędności;
- pożyczka od rodziny;
- pożyczka od przyjaciół;
- kredyt gotówkowy w banku – na osobę indywidualną, jeśli masz inne źródło dochodów;
- kredyt firmowy – jeśli prowadzisz inną dochodową działalność.
Czasami do rozpoczęcia działalności wystarczą niewielkie oszczędności, a innym razem będziesz potrzebować wyższej kwoty. Warto więc przeanalizować różne źródła i zastanowić się nad dostępnością pieniędzy i kosztami ich pozyskania.
Zalety i wady franczyzy
Prowadzenie biznesu w formie franczyzy ma swoje pozytywne strony, ale i takie, które warto rozważyć przed rozpoczęciem działalności. Na co zwrócić uwagę?
Zalety franczyzy:
- działasz pod znaną marką;
- wsparcie franczyzodawcy przy otwarciu i prowadzeniu biznesu;
- bezcenne know-how;
- nie przejmujesz się reklamą – marketing jest po stronie franczyzodawcy;
- niski koszt rozpoczęcia działalności – jak już wiesz, nie zawsze.
Wady franczyzy:
- współpracujesz na określonych warunkach;
- nie rozwijasz własnej marki;
- dzielisz się zyskami;
- ponosisz opłaty licencyjne i koszty związane np. z rebrandingiem (nie w każdym wypadku);
- upadek franczyzodawcy utrudni prowadzenie biznesu.
Przed rozpoczęciem współpracy z konkretną marką, warto poszukać opinii na jej temat w sieci. Weź poprawkę na to, że ludzie częściej dzielą się negatywnymi doświadczeniami niż pozytywnymi. Jeśli jednak w komentarzach pojawiają się te same kwestie, to dobrze przyjrzeć się sprawie dokładniej np. wyjaśnić wątpliwości w rozmowie z franczyzodawcą.
Czy franczyza to dobry pomysł na biznes?
Wiesz już, jak działa franczyza. Teraz czas, aby zastanowić się, czy to dobry pomysł na biznes. Niezależnie od tego, czy odpowiesz „tak” czy „nie”, to w obu wypadkach możesz mieć rację. Wiele zależy od Twojego podejścia, oczekiwań i warunków współpracy. Niektóre warunki mogą Ci się nie podobać, ale – mając na uwadze przyszłe korzyści – być może zgodzisz się na pewne ustępstwa.
Masz szansę trafić na firmę, która dopiero rozwija sieć franczyz. To jednocześnie duża niewiadoma, ale i możliwość szybkiej ekspansji. Jeśli chcesz ograniczyć ryzyko, postaw na partnera o ugruntowanej pozycji rynkowej. Pamiętaj jednak, że nawet najlepsza marka nie zapewni Ci sukcesu, jeśli nie zaangażujesz się we własny projekt. Co z jego finansowaniem? Tutaj przydatne będą oszczędności, wsparcie rodziny, a jeśli możesz liczyć tylko na siebie, postaw na crowdfunding pożyczkowy.
